18/4/2024 قىرغىزىستان خىتاينىڭ جاسۇسلۇق دېتالى تىكتوكنى چەكلەيدۇ
كۈندىلىك مۇھىم خەۋەرلەر دۇنيادىكى قۇياش ئېنېرگىيىسى باتارېيە سانائىتى ئۇيغۇرلارنىڭ قانلىق ئەمگىكى بىلەن ھەرىكەتلىنىدۇ ئەنگىلىيەدىكى شېفىلد خاللام ئۇنىۋېرسىتېتى تەتقىقاتچىلىرىنىڭ دوكلاتىغا قارىغاندا، «پاكىز» ۋە «مەينەت» تەمىنلەش زەنجىرىنىڭ ھەر ئىككىلىسى ئىشغال ئاستىدىكى شەرقىي تۈركىستاندىكى ئۇيغۇر ۋە باشقا مۇسۇلمان تۈرك خەلقلىرىنىڭ زامانىۋىي قۇللۇق ئەمگىكى ئارقىلىق داۋاملىشىپ كەلمەكتە. ئامېرىكىدا ھەر مىنۇتتا 114 يېڭى قۇياش ئېنېرگىيىسى باتارېيەسى ئورنىتىلىپ، دۆلەتنىڭ تاشقا ئايلانغان يېقىلغۇغا تايىنىشتىن قۇتۇلۇشى ۋە بۇلغىما قويۇپ بېرىشنى ئازايتىش نىشانىغا يېتىشىگە ياردەم بېرىدۇ، ئەمما قۇياش ئېنېرگىيىسى سانائىتىدە ئىشلىتىلگەن ئۈسكۈنىلەرنىڭ كۆپىنچىسىنىڭ ئۇيغۇر مەجبۇرىي ئەمگىكى ئارقىلىق ئىشلەپچىقىرىلىشى كىشىنى چۆچۈتىدۇ. مۇتەخەسسىسلەر مۇنداق دېدى: تەمىنلەش زەنجىرىدىكى بۇ بۆلۈنۈشنى توختىتىش ئۈچۈن ھەرىكەت قوللىنمىسىلا دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىغا ئورنىتىلىدىغان قۇياش ئېنېرگىيىسى باتارېيەسىنىڭ كۈنسېرى كۆپىيىشى خىتايدىكى تۈرك مىللەتلىرى ئارىسىدا مەجبۇرىي ئەمگەكنىڭ داۋاملىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. «ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى بۇزۇش» تېمىسىدىكى مۇھاكىمە يىغىنىدا كۆرگەزمە ئۆتكۈزۈلدى دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى، ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى ۋە ئېلى ۋىزېل فوندى قاتارلىقلار بىرلىكتە چاقىرغان «ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىنى بۇزۇش» تېمىسىدىكى ئىككى كۈنلۈك مۇھاكىمە يىغىنىنىڭ مۇقەددىمىسى 16-ئاپرېل كۈنى نيۇ-يورك شەھىرىدە باشلاندى. شۇ كۈنى «ئاق ماكان» كۆرگەزمە زالىدا ئەتىگەن سائەت 10 دىن باشلاپ ئۇيغۇر دىيارىدىكى ئىرقىي قىرغىنچىلىقنىڭ جانلىق ھالدا يەنە بىر قېتىم ئەسكەرتىلىشى ھەر ساھە كىشىلىرىنىڭ زور دىققىتىنى قوزغىدى. كۆرگەزمە زالىغا ئۇيغۇر دىيارىدىن چىقىدىغان پاختا، ئاليۇمىن، شوخلا، ئاپتوموبىل زاپچاسلىرى قاتارلىق مەھسۇلاتلارنىڭ مەجبۇرىي ئەمگەك بەدىلىگە ئىشلەپچىقىرىلىۋاتقانلىقىنى كۆرسىتىپ بېرىدىغان قىسقا تېكىستلەر ۋە مودېللار، شۇنىڭدەك بۇ ھەقتە ئالاھىدە ئىشلەنگەن تام رەسىملىرى قاتارىسىغا تىزىلغان ئىدى. «ئېلى ۋىزېل فوندى» نىڭ رەئىسى ئېلىشا ۋىزېل سۆزىدە خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇرلارنى قىرغىن قىلىۋاتقاندا جازا لاگېرلىرىدىكى تۇتقۇنلارنىڭ بۇنىڭ ئەڭ چوڭ قۇربانلىرىدىن بولۇۋاتقانلىقىنى ئالاھىدە ئەسكەرتىپ «بىز بۇ جىنايەتلەرنىڭ ئۇنتۇلۇپ كېتىشىگە قاراپ تۇرمايمىز. بىز بۇنى توسۇش ۋە بۇ ئۇرۇنۇشلارنى بۇزۇپ تاشلاش ئۈچۈن پۈتۈن كۈچىمىز بىلەن تىرىشىمىز» دېدى. «ئامېرىكا خىتاينىڭ پولات-تۆمۈرىدىن ئۈچ ھەسسە باج ئېلىشى كېرەك» ئامېرىكا پرېزىدېنتى جو بايدىن خىتايدىن كەلگەن پولات ۋە ئاليۇمىندىن ئۈچ ھەسسە تاموژنا بېجى ئېلىشنى تەلەپ قىلدى. ئاقساراينىڭ باياناتىدا، ئامېرىكىدا ئىشلەنگەن پولات-تۆمۈرنىڭ دۆلەتنىڭ ئىقتىسادىي ۋە دۆلەت بىخەتەرلىكى ئۈچۈن داۋاملىق مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە ئىكەنلىكى تەكىتلەندى. باياناتتا مۇنداق دېيىلدى: بايدېن ھۆكۈمىتى ئامېرىكىنىڭ پولات-تۆمۈر ۋە ياسىمىچىلىقىغا تارىخىي مەبلەغ سالدى. بۇ ئىلگىرىكى ھۆكۈمەت بىلەن روشەن سېلىشتۇرما بولۇپ، ئامېرىكىنىڭ خىتاي بىلەن بولغان سودا قىزىل رەقىمى يېقىنقى ئون يىلدىكى ئەڭ تۆۋەن سەۋىيىدە. دوكلات: خىتاي ياۋروپا ئىتتىپاقىدا قانۇنسىز ساقچى پائالىيىتى ئېلىپ بارماقتا يېڭى دوكلاتتا بايقىلىشىچە، خىتاي كوممۇنىستىك پارتىيىسى ئاز دېگەندە ئون يىلدىن بۇيان چەتئەلدىكى پۇقرالىرىنى ياۋروپا ئىتتىپاقى زېمىنىدا تۇتقۇن قىلىپ، ئۇلارنى خىتايغا مەجبۇرىي قايتۇرۇپ ئەكەتكەن، بۇ ئارقىلىق ياۋروپادىكى قانۇن بىلەن ئىدارە قىلىش ۋە جامائەت بىخەتەرلىكىگە خىلاپلىق قىلغان. مەزكۇر دوكلاتتا ئېيتىلىشىچە، خىتاينىڭ چەتئەلدىكى پۇقرالىرىغا تەھدىت سېلىش، ئۇلارنى تۇتقۇن قىلىپ قايتۇرۇپ كېتىش قىلمىشى ئون يىلدىن ئارتۇق ۋاقتتىن بۇيان داۋاملاشماقتا. دوكلاتتا مۇنداق دېيىلدى: بۇ ئەھۋال ياۋروپادىكى قانۇن بىلەن ئىدارە قىلىش ۋە جامائەت بىخەتەرلىكىگە خىلاپ. قىرغىزىستان خىتاينىڭ جاسۇسلۇق دېتالى تىكتوكنى چەكلەيدۇ قىرغىزىستان رەقەملىك تەرەققىيات مىنىستىرلىكى خىتاينىڭ جاسۇسلۇق دېتالى تىكتوكنى بۇ دۆلەتتە چەكلەيدۇ. قىرغىزىستان مەدەنىيەت، ئۇچۇر، تەنتەربىيە ۋە ياشلار مىنىستىرلىكى ئۆتكەن يىلى خىتايغا تەۋە بۇ دېتالنىڭبۇ دۆلەتتە ئىشلىتىلىشىنى چەكلەشنى قارار قىلغان ئىدى. 4-ئاينىڭ 17-كۈنى، قىرغىزىستان رەقەملىك تەرەققىيات مىنىستىرلىكى بارلىق تېلېگراف تىجارەتچىلىرىگە تىكتوكنىڭ زىيارەت قىلىنىشىنى چەكلەش ئۈچۈن ھەرىكەت قوللىنىشقا يوليورۇق ئەۋەتتى. ناسا: خىتاي پۇقرالار پروگراممىسى بىلەن ئالەم بوشلۇقىدىكى ھەربىي مەۋجۇتلۇقىنى نىقابلايدۇ ئامېرىكا ئاۋىئاتسىيە ۋە ئالەم قاتنىشى ئىدارىسى يەنى ناسانىڭ باشقۇرغۇچىسى بىل نېلسون خىتاينىڭ پۇقراۋىي پروگراممىلىرىنى ئىشلىتىپ ھەربىي نىشاننى يوشۇرۇۋاتقانلىقىنى ئېيتتى. نېلسون پارلامېنت بىناسىدىكى پارلامېنت ئەزالىرىغا مۇنداق دېدى: «خىتاي پەۋقۇلئاددە ئىلگىرىلەشلەرنى قولغا كەلتۈردى، بولۇپمۇ يېقىنقى 10 يىلدا، ئەمما ئۇلار ئىنتايىن مەخپىي». ۋاشىنگىتوننىڭ خىتايغا قارىتا ھوشيارلىقنى ئۆستۈرۈشى كېرەكلىكىنى ئوتتۇرىغا قويغان نېلسون ئۆزىنىڭ خىتاينىڭ ئالەم پىلانىدىن گۇمانلىنىدىغانلىقىنى بايان قىلدى. #haber #gündem #Turkey #news #uygur #uyghur #xerkiturkistan #sherkiturkistan #turkistan #turk #uygurturk #uyghurhewer #hewer #hawar #uygurhewer #уйғур #uyghursot #sot #uyghurtribunal #londonsot #refkatuyghur#haber #gündem #Turkey #news #uygur #uyghur #xerkiturkistan #sherkiturkistan #turkistan #turk #uygurturk #uyghurhewer #hewer #hawar #uygurhewer #уйғур #uyghursot #sot #uyghurtribunal #londonsot #refkatuyghur